གཉིས་པ་ལམ་རིམ་དངོས་སྐྱེས་བུ་གསུམ་ཀྱི་བསམ་པ་ལ་བསླབ་པ་ལ། སྐྱེས་བུ་ཆུང་ངུ་དང་ཐུན་མོང་གི་རིམ་པ་ལ་བསླབ་པ། སྐྱེས་བུ་འབྲིང་དང་ཐུན་མོང་གི་རིམ་པ་ལ་བསླབ་པ། སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོའི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་རིམ་པ་ལ་བསླབ་པ་སྟེ་གསུམ་ལས། དང་པོ་ལ་སྤྱིར་སྲོལ་ཀ་སོ་སོ་ལ་ཁྲིད་ལུགས་མི་འདྲ་བ་དུ་མ་འདུག རྗེ་བཙུན་མར་མེ་མཛད་དཔལ་བཀའ་སྲོལ་གདམས་ངག་འདི་པ་རང་གི་ལུགས་ཀྱིས་ཀྱང་། འགའ་ཞིག་འཁོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་བསམ་པ་ལ་འགོ་འཛིན། འགའ་ཞིག་ལས་འབྲས་ནས་འགོ་འཛིན། འགའ་ཞིག་དལ་འབྱོར་རྙེད་དཀའ་ནས་འགོ་འཛིན། ཕལ་ཆེར་འཆི་བ་མི་རྟག་པ་ནས་འགོ་འཛིན་པར་མཛད་པ་སོགས་སྣ་ཚོགས་ཡོད་ཀྱང་ཐམས་ཅད་གནད་གཅིག་ལ་འབབ།
接下來，多羅那他講到，不同的傳統以不同的方法作為修道的起始。不同的大成就者有很多不同的方法，有的以思維無常開始，有的從思維出離輪回開始，有的從檢視苦的成因、從檢視苦本身開始，還有的以強調業力開始。所以，不同的成就者、不同的傳統，有不同的開始方式。但是多羅那他說，這些都沒有關係，因為殊途同歸。最終會達成同一個結論。你以哪種方法開始都沒有關係。
དོན་གྱི་སྟེང་ནས་ཁྱད་པར་མེད། འོན་ཀྱང་སྤྱི་ཁྱབ་གྲགས་ཆེ་བར་མཐུན་པར་དལ་འབྱོར་རྙེད་དཀའ་ནས་འགོ་བཟུང་ན་དེ་ཀ་མི་རྟག་བསྒོམ་པའི་གཞི་རྟེན་ཡིན་པས༑ མི་རྟག་པ་བསྒོམ་པའི་འགོ་འཛིན་པ་དང་། དོན་ལ་ཁྱད་ནམ་ཡང་མེད་པ་ལས་འཕྲལ་འདི་དངོས་རྣམ་བདེ་བར་སྣང་བས་དེའི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ་བཤད་ན། འདི་ལ་དལ་འབྱོར་རྙེད་དཀའ་བསམ་པ། འཆི་བ་མི་རྟག་པ་བསམ་པ། ངན་སོང་གི་སྡུག་བསྔལ་བསམ་པ། ལས་རྒྱུ་འབྲས་བསམ་པ་སྟེ་བཞིའོ།
現在我們使用的方法，是人身難得。
འདི་ལ་དལ་འབྱོར་རྙེད་དཀའ་བསམ་པ།
第一是人身難得。第二是生命無常。第三是輪回過患。第四是因果業報。
དང་པོ་ནི། ཕྱག་མཆོད་ཡན་ལག་བདུན་པ་སྔར་བཞིན་བྱས།
所以，你念誦皈依祈請文，向佛、法、僧三寶皈依。然後，盡可能發自心底地頂禮。我之所以鍾愛這個教法的原因，是因為它著重於大乘的修行法門。它是大乘之道。我覺得這對我們大家都很重要。因為我們通常認為密乘是通往證悟的高速路、快車道，然而如果我們沒有任何基礎，是上不了快車道的。我們需要大乘的戒律以及一些相應的基礎，才能進入密乘。這非常重要，我們需要銘記在心。
接著就進入第二個部分。如果你想修持第二部分，那麼:
གོང་དུ་བཤད་པ་གསོལ་འདེབས་དེ་ཡང་ཅུང་ཟད་བྱ་སྟེ།
你向佛法僧三寶祈請，向所有的諸佛、菩薩、空行勇父與空行母祈請，之後念誦菩提心祈願文，以及包括供曼達在內的前行祈願文。這些都和之前一樣。
དེ་རྗེས་རང་གི་ལུས་དང་གནས་དང་ལོངས་སྤྱོད་དང་ཡུལ་ཕྱོགས་སོགས་ཐམས་ཅད་ལ་གཞིག་འགྲེལ་ཞིག་བཏང་སྟེ་བདག་གིས་ད་རེས་ཐོབ་པའི་མི་ལུས་འདི་འདྲ་བ་ལར་ནས་ཤིན་ཏུ་རྙེད་པར་དཀའ། འདི་དོན་མེད་དུ་མི་གཏོང་། ཆོས་ལ་ཁོལ་བ་ཞིག་བྱེད་དགོས་སྙམ་པར་དམིགས་པའི་གཞི་འདི་སྤྱི་ལྡོག་ནས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མགོར་སྦྱར་ནས་བསྒོམ།
提醒我們自己，人身珍貴，人身難得。花一些時間這樣提醒自己，這非常重要。
比如，
དེ་ལ་སྡོམ་ནི། དམྱལ་བ་ཡི་དྭགས་དུད་འགྲོ་དང་། ཀླ་ཀློ་ཚེ་རིང་ལྷ་དང་ནེ། ལོག་ལྟ་ཅན་དང་སངས་རྒྱས་སྟོང་།་ལྐུགས་པ་འདི་དག་མི་ཁོམ་བརྒྱད།
有八種無暇。這八種無暇是：
དམྱལ་བ་
出生在地獄道。
ཡི་དྭགས་
出生在餓鬼道。
དུད་འགྲོ་
出生在畜生道。
ཀླ་ཀློ་
出生在旁生道。
ཚེ་རིང་ལྷ་
出生在天道。天人們的壽命非常長，在他們累積的福報耗盡之時，他們才落入恐慌，但為時已晚。
ལོག་ལྟ་
指對尊貴的佛陀之教法具有邪見的人，那些即使聽到符合邏輯的闡釋卻仍然抱有邪見的人。所以，ལོག་ལྟ་ 並不是指不同的意見。你可以有不同的意見、觀點。但即使把邏輯擺在你面前，把真實的闡釋擺在你面前，把邏輯的講解、科學性的講解擺在你面前，而你仍然全盤否認，這才被稱作顛倒邪見。ལོག་ལྟ་是指具有顛倒邪見，全盤否認佛陀教法的人。
སངས་རྒྱས་སྟོང་།
指出生在沒有釋伽牟尼佛或其他佛出世的時代。舉例來說，賢劫會有千佛出世，對嗎？而在這些佛裡面，有些佛會有很多的佛行事業，有些佛會給出很多的法教。然而也有些佛並不傳授法教。即便有些佛傳授法教，卻並不教授密乘。大家能聽懂吧？
所以，現在我們所處的釋迦牟尼佛的時代非常特別。因為他傳授法教。不僅傳授法教，而且他傳授了小乘、大乘與密乘。所以，我們非常幸運。我們仍然處於釋伽牟尼佛的時代。這個法教的傳承與加持還非常鮮活。因為這個原因，我們非常幸運。
ལྐུགས་པ་འདི་དག་མི་ཁོམ་བརྒྱད།
ལྐུགས་པ་是指極度無明的人。並不是指身體有殘疾的人，好嗎？這兩者是不同的。有些時候，ལྐུགས་པ་被翻譯成了身體殘疾的人，這造成了誤解。ལྐུགས་པ་是指無明的，純粹的無明。因為當你說一個人是有身體殘疾的，因而沒有潛能修持佛法，這是不對的。因為有些人雖然腿部有殘疾，但他們仍然可以念誦祈請文，仍然可以閱讀，而且他們甚至聰明過人。他們一個人的工作可能抵得過一百個人。就比如說霍金，他無法像我們這些人這樣說話，但他說出來的話勝於我們所有人。
正因如此，你就不能說一個身體有殘疾的人是無明的人。有些人完全無明，但身體不一定有殘疾。比如，一個人如果非常非常非常傲慢，那就是無明，而不是身體上的殘疾。我認為這是我們要去思考的。我們不應該低看任何人。這是關鍵。我們應該盡可能尊重地對待每一個人，無關種族、文化與膚色。無論你是不是佛教徒，都該如此。
ལྐུགས་པ་འདི་དག་མི་ཁོམ་བརྒྱད།
以上就是讓人無法修持佛法的八個狀況，也被稱作「八無暇」。
ཅེས་པ་ལྟར་ལས། ངན་སོང་གསུམ་དུ་སྐྱེས་ན་ནི་སྡུག་བསྔལ་དོས་དྲག་པ་དང་། ལུས་དེ་ཆོས་ཀྱི་རྟེན་དུ་ཤིན་ཏུ་ངན་པས་ཆོས་བྱེད་མི་ཁོམ། འདོད་ཁམས་ཀྱི་ལྷ་རྣམས་ཀྱང་འདོད་ཡོན་ལ་ཆགས་པ་གཡེངས། གཟུགས་ཁམས་དང་གཟུགས་མེད་ཀྱི་ལྷ་ཕལ་ཆེར་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་མྱོས་པས་ཆོས་ཉན་པའི་སྐལ་པ་མེད།
這裡講到，如果你投生於地獄道、餓鬼道、畜生道的話，顯然，這不是由你自主選擇的。後面會有專門關於地獄道的闡述。但我現在就想稍作講解，這樣你就能明白我為什麼說投生於地獄道是非常不幸的。
舉例來說，在地獄道里劃分有不同的等級。類似在天道也有不同等級。講到天道，我們通常認為天人都是很快樂的，沒有痛苦。但實際上，道次第的教法里有講到，有些天人是住在宮殿里的，並且有很多隨眾。另一些天人可能只有一個水果，除此以外一無所有。然後，他們也不受那些「天人俱樂部」的歡迎。你明白我的意思吧？即使在天道，也有這樣的排擠。有些天人除了一片水果以外，一無所有，也沒有任何吸引力，吸引不了任何人。他們的確是在天道，比人道眾生要快樂一點，但他們不是完全地快樂，也不像別的天人那樣處於眾人目光的焦點。
所以，在天道眾生裡面也有很多不同比較，就像在我們的社會里一樣，天道處於（六道輪回裡面）比較高的位階，但也正因如此，他們無法修持佛法，因為令他們分心散亂的因太多了。
地獄道裡面也有很多不同的層級。比如，ཡང་བསད།，是指「再殺」。光是這個名字就讓人沮喪。ཡང་བསད།指「再殺」。比如，他們把你的身體放平，然後肢解，一再一再地肢解，直到你在巨大的痛苦下昏過去。這時可能有一兩秒的間隙。然後突然間，你再次投生於完全一樣的環境里。你再次被放倒，被鋸子等工具肢解身體。還有一種地獄，你看到非常非常美麗的房子，並且會無法抑制地跑進那個房子里。 然而你剛一進入那個房子，那個房子就變成地獄，全是火。幾秒鐘後，你又再一次投生於此。
所以，最底層的地獄，無間地獄，這裡的苦是沒有任何間隙的。而在最初層的地獄里，還是有間隙的。苦是一樣的，但在投生與死亡、死亡與再次投生之間，會有幾秒鐘的間隙。而越往下的地獄，間隙越短。直到最底層的地獄，無間地獄，就完全沒有間隙了，那裡就是持續的痛苦，完全沒有片刻的間隙。所以你就能理解，為什麼說地獄道不可能修持佛法了。
人道呢，沒有（天道）那麼好，也沒有（地獄道）那麼壞。所以我們說，這很幸運。我們說投生在人道是很幸運的，這是原因之一。第二個原因則是，我們投生在人道，並且生在釋迦牟尼佛的時代，因此我們可以學習並且修持佛法，我們有可能達成證悟，不再重復地走回頭路。
所以，當我們說我們很幸運，並不是說我們會一直都很快樂。我們之所以幸運，是因為人道沒有像天道那麼好，但也沒像地獄那麼糟，而是處在中間。所以，我們說自己很幸運的，這是其中的一個原因。第二個原因就是釋迦牟尼佛的出世和釋迦牟尼佛的法教。
所以，我在此只是給大家一個簡略的解說，有點像是劇透。電影還沒放映到那裡，我就先劇透了。對此我感到很抱歉。
再舉例來說，在天道裡面，
གཟུགས་ཁམས་དང་གཟུགས་མེད་ཁམས་
有一種天道眾生，他們非常執著自己想看的、想聽的，執著於自己的想法，而他們有滿願樹可以實現他們的種種慾望。這是一種天道眾生。還有一種天道眾生，他們幾乎沒有物質身，但他們執迷於某種「空」，麻木無知的那種「空」。他們確實到了發瘋的程度，他們不一定會到大街上一邊狂叫著一邊裸奔，他們只是在自己的頭腦里發瘋。所以，在有些天道里，高階一些的天道里，物質身不再那麼重要，更重要的是他們自己的意識。他們的心可以說是爆炸了瘋掉了，進到了空無和完全的混亂之中。
上面說的所有這些眾生，很容易就會再次回到苦的輪轉中，對嗎？只是時間的差別而已。天道的壽命比人的壽命長很多，而地獄道眾生的壽命比天道眾生還要長，而且越往下層的地獄壽命越長。每下一層增加七倍。
གཟུགས་ཁམས་དང་གཟུགས་མེད་ཀྱི་ལྷ་ཕལ་ཆེར་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་མྱོས་པས་ཆོས་ཉན་པའི་སྐལ་པ་མེད། ལྷ་མ་ཡིན་ཡང་འདོད་ལྷ་དང་འདྲ་བ་ལས་ལྷག་པས་ངན་སོང་བཞིན་དུ་ལུས་རྟེན་ངན། སངས་རྒྱས་མ་བྱོན་པའི་འཇིག་རྟེན་ཁམས་སུ་སྐྱེས་པའམ། སངས་རྒྱས་བྱོན་པའི་ཞིང་ཁམས་སུ་ཡང་ཆོས་དར་བའི་ས་ཆ་ནི་རྒྱ་ཆུང་། ཆོས་མེད་ས་ཡུལ་ཕྱོགས་མཐའ་འཁོབ་ཀླ་ཀློར་སྐྱེས་པའམ།
接下來，我們之所以很幸運，是因為我們不是生在沒有佛陀法教的地方。我們幸運是因為我們生在有佛陀法教的地方。
ཆོས་མེད་ས་ཡུལ་ཕྱོགས་མཐའ་འཁོབ་ཀླ་ཀློར་སྐྱེས་པའམ། ཆོས་དར་བའི་ཡུལ་ཕྱོགས་སུ་སྐྱེས་ཀྱང་ལོག་ལྟ་ཅན་ཆོས་ལ་སྡང་བའམ། གླེན་ལྐུགས་སུ་གྱུར་ནས་བླང་དོར་གྱི་གནས་གང་ཡང་མི་གོ་བར་སོང་ན་ཆོས་བྱེད་པའི་སྐལ་པ་མི་འདུག་པ་ལས། བདག་གིས་ད་རེས་མི་ཁོམ་པ་བརྒྱད་ལས་ལོག་ནས་ཆོས་བྱེད་ནུས་སུ་རུང་བའི་ལུས་ཞིག་ཐོབ་འདུག་སྙམ་པ་དང་། སྡོམ་ནི། མི་ཉིད་དབུས་སྐྱེས་དབང་པོ་ཚང་། ལས་མཐའ་མ་ལོག་གནས་ལ་དད། སངས་རྒྱས་བྱོན་དང་དེས་ཆོས་གསུངས། བསྟན་པ་གནས་དང་དེ་རྗེས་འཇུག། གཞན་ཕྱིར་སྙིང་ནིབརྩེ་བའོ།
好，生於人道是幸運的，這一點我已經講過了。
ཞེས་པ་ལྟར་ཏེ། བདག་སྤྱིར་མི་ལུས་ཐོབ། དགོས་སུ་ཡུལ་དབུས་ཆོས་དར་བར་སྐྱེས། ཡང་དགོས་སུ་དབང་པོ་སྒོ་ལྔ་ཚང་བས་སྤང་བླང་ཤེས་སུ་རུང་། ཞེ་དགོས་སུ་ལྟ་བ་ལོག་པ་དང་མ་འཕྲད་ཙམ། མཚམས་མེད་ལྟ་བུ་ལོག་པར་ལྟ་བའི་ལས་ཀྱང་མ་བྱས་ཙམ།
接下來是一個例子。
ཞེ་དགོས་སུ་ལྟ་བ་ལོག་པ་དང་མ་འཕྲད་ཙམ། མཚམས་མེད་ལྟ་བུ་ལོག་པར་ལྟ་བའི་ལས་ཀྱང་མ་བྱས་ཙམ། གནས་དམ་པའི་ཆོས་འདུལ་བ་ལ་དད་པ་སྐྱེས་རུང་བ་ཙམ་དུ་འདུག་པས་རང་གི་འབྱོར་པ་ལྔ་ཚང་འདུག།
接下來講到，我們有一些善的部分，其中最重要的善，就是我們沒有對自他造過特別巨大的惡業，至少在這一世沒有造過。與此同時，我們對於修持佛法有歡喜心。這是很好的品質，很好的潛質。
ཙམ་དུ་འདུག་པས་རང་གི་འབྱོར་པ་ལྔ་ཚང་འདུག། འཇིག་རྟེན་དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱང་བྱོན་ཟིན།
在我們這個時代，佛陀出世並且傳授法教，並且直至今日，法教仍然鮮活。
དམ་པའི་ཆོས་ཀྱང་གསུངས་ཟིན། བསྟན་པ་ཡང་མ་ནུབ་པར་གནས། ཆོས་ལ་གསར་དུ་འཇུག་པ་ཡང་མང་བའི་སྐབས་སུ་ཡོད། ཆོས་བྱེད་རྣམས་ལ་གཞན་གྱིས་སྙིང་བརྩེ་བའི་སྒོ་ནས། ཟས་གོས་ཡོ་བྱད་སོགས་ཀྱང་སྟེར་བ་པོ་མང་པོ་སྣང་བས་ཆོས་མཐུན་གྱི་འཚོ་བ་འབྱོར་དུ་རུང་བའི་སྐབས་སུ་འདུག་པས་གཞན་འབྱོར་ལྔ་པོ་ཡང་བདག་ལ་ཚང་།
舉例而言，當今的人們對佛教徒很慷慨，很支持。簡單來說，當前並不是完全的惡世。
སྐབས་སུ་འདུག་པས་གཞན་འབྱོར་ལྔ་པོ་ཡང་བདག་ལ་ཚང་།
དེ་ལྟར་ན་མི་ཁོམ་པ་བརྒྱད་ལས་ལོག། འབྱོར་པ་བཅུ་ཚང་བའི་ལུས་འདི་ལྟ་བུ་ཤིན་ཏུ་རྙེད་དཀའ། སྐབས་འདིར་ཆོས་ལ་འབད་དགོས་པར་འདུག་སྙམ་པ་རྒྱུ་མཚན་དྲན་པའི་སྒོ་ནས་ཡང་ཡང་བསམ།
所以，通過在心上累積所有這些內容和觀點，並告訴自己，「這真的真的真的很幸運。我真的很幸運，真的很幸運。」真誠地，發自內心地這樣想。朝著這個方向去想，這非常重要。
所以基本上你要試著自我洗腦。就精神修道而言，我們是在朝著世俗的反方向洗腦。但你仍然不會丟失你的心。不必為此擔心。在看待自己的生命、看待苦的時候，你會變得比以前更加清明。
སྐབས་འདིར་ཆོས་ལ་འབད་དགོས་པར་འདུག་སྙམ་པ་རྒྱུ་མཚན་དྲན་པའི་སྒོ་ནས་ཡང་ཡང་བསམ། རྗེས་ཐུན་མཚམས་ལ་འཇུག་ན་གོང་བཞིན་དགེ་བ་བྱང་ཆུབ་ཏུ་བསྔོ།
在這樣座上思維的尾聲，在這一座的結尾，進行回向。你不用讓一座的時間非常長。可以只是半個小時一座。從皈依和發菩提心開始，然後在心裡反復思維上面講的這些內容。在一座的結尾，發自心底地回向。就是這樣。
回向的內容並非必須是法本上清楚寫著的內容。你也可以簡單地回向，比如「我將自己心裡所有這些正向的想法都回向給一切有情眾生，一切有情眾生，一切有情眾生……」這樣也算是一個回向。
再以皈依為例。「我向佛、法、僧祈請。我不是在尋求世間法。我在尋求解脫之道。請加持我，指引我，保護我。加持我，指引我，保護我。加持我，指引我，保護我。讓我可以把佛法帶入自己與他人的生命之中。」那就可以算作是皈依和發心的修持。
所以，不是非得照著法本上的文字去念。當你坐在火車上或公交車上，或是在開車或乘飛機時，你都可以這樣去想。不是非要把法本放在自己面前才開始修持。你隨時隨地都可以修持。
དམིགས་སྐོར་གཉིས་པའོ།
以上是第二品。
ཡང་སྔོན་འགྲོ་དང་རྗེས་སྔ་མ་བཞིན་ལས་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ནང་ན་ངན་སོང་གི་འགྲོ་བ་ནི་ཤིན་ཏུ་མང་། དཔེར་ན་ས་ཆེན་པོའི་རྡུལ་ཙམ། མཐོ་རིས་ཀྱི་འགྲོ་བ་ནི་ཤིན་ཏུ་ཉུང་། དཔེར་ན་སེན་མོའི་སྟེང་གི་རྡུལ་ཙམ་ཡིན། ཡང་དམྱལ་བ་ནི། ས་གཞི་ཆེན་པོའི་རྡུལ་ཕྲན་ཙམ། ཡི་དྭགས་ནི་ཁ་བ་ཡུག་འཚུབས་པ་ཙམ། དུད་འགྲོ་བྱིངས་ནི་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོར་ཆང་གར་མའི་སྦང་མང་ཙམ། དུད་འགྲོ་ཁ་འཐོར་བ་ནི། ས་གཞི་རི་ཀླུང་བར་སྣང་ཐམས་ཅད་ཁེངས་པ་ཙམ། ལྷ་དང་མིའི་འགྲོ་བ་ནི། དེ་རྣམས་ལ་ལྟོས་ན་སྲིད་མཐའ་ཙམ་ཡིན་པར་འདུག་དེ་ལས་ཀྱང་སྤྱིར་མིའི་འགྲོ་བ་ཉུང་། དགོས་སུ་འཛམ་བུ་གླིང་པའི་མི་ཉུང་། ཡང་དགོས་སུ་ཆོས་བྱེད་པའི་མི་ལུས་ནི་སྲིད་མཐའ་ཙམ་དུ་འདུག་སྟེ།
基本上這裡講的是，一般的有情眾生，不管是在地獄里受苦，還是處於天道，數量都遠遠多於人道的眾生，多到無法相互對比。在人道裡面，與佛法有連結的眾生就更為稀少了，少到可以數清人數。而其他道的眾生則多到數不勝數。
དགོས་སུ་འཛམ་བུ་གླིང་པའི་མི་ཉུང་། ཡང་དགོས་སུ་ཆོས་བྱེད་པའི་མི་ལུས་ནི་སྲིད་མཐའ་ཙམ་དུ་འདུག་སྟེ། ད་རེས་ཅིས་ཀྱང་ཆོས་ལ་འབད་དགོས་སྙམ་པ་དང་། དེ་ལྟར་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་མཚན་ཡང་སེམས་ཅན་གྱི་ནང་ན་སྡིག་པའི་ལས་བྱེད་པ་ནི་ཆེས་མང་སྟེ་མཐའ་མེད་། དགེ་བའི་ལས་བྱེད་པ་ནི་སྤྱི་ཙམ་ནས་ཀྱང་ཤིན་ཏུ་ཉུང་། དགེ་བའི་ནང་ནས་ཀྱང་མི་ལུས་འཕེན་ཐུབ་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་སྲུང་བ་ནི་ཆེས་ཤིན་ཏུ་དཀོན་པས། དིའི་ཕྱིར་མི་ལུས་རྙེད་དཀའ་བ་ཡིན།
當然，還是有很多人在積德行善的。很多人在累積善行，修持慈心與悲心，試著幫助別人、幫助社會，無論是他的鄰居、家人、或是其他的人，他們都試著給予幫助。這些都是善行，是正向的，真誠的。
དགེ་བའི་ལས་བྱེད་པ་ནི་སྤྱི་ཙམ་ནས་ཀྱང་ཤིན་ཏུ་ཉུང་།
而修行人的數量，修持佛法的人，比這些積德行善的人的數量還要少。
དགེ་བའི་ནང་ནས་ཀྱང་
即使在修行人裡面，能夠守持戒律的人就更為稀少了。因此，能夠再次投生人道的眾生的數量就非常稀少。ཚུལ་ཁྲིམས་ (楚欽)這個詞是指正確的行為，戒律。這裡所說的戒律，並不是把心套上枷鎖，而是讓心從牢籠里解脫。我們應該以這樣的方式看待佛陀的戒律。它是一種自由，而不是軍事化的規則。
舉例來說，當我們想到戒律這個詞，就會想到遵守規則，做這個的規則，做那個的規則。再比如，你去辦公室，要遵守辦公室的規則。你去從軍，要遵守軍人的規則。你結婚做先生、做太太，也要遵守相應的規則。有太多的規則。然而佛教的戒律，並不是規則，而是在你對人生有了深刻的瞭解，對輪回之苦有了深刻的瞭解之後，在此基礎上，你為自己制定的規則。你如何制定這些規則呢？基於你對心的覺知。你為自己制定的規則，是基於你對自心的覺知，而不是因為某些人要求你做什麼、遵守什麼。你為自己制定的規則，是基於對自心持續的覺知。這才是佛教所說的戒律。
དེའི་སྟེང་དུ་ཡང་འབྱོར་པ་བཅུ་ཚང་ཞིང་ཆོས་དང་མཇལ་བ་ལ་བསོད་ནམས་མང་པོ་གསོག་དགོས་པས་འདི་འདྲ་ཤིན་ཏུ་རྙེད་དཀའ་བ་ཡིན་ཡང་སྔོན་སྟེས་དབང་གིས་དགེ་བ་ཆེ་རབ་ཅིག་ལན་གཅིག་བསགས་ཡོད་འདུག་པས་ད་རེས་དལ་འབྱོར་གྱི་ལུས་འདི་ཐོབ་འདུག།
因此，我們必須要珍惜,我們之所以能夠投生為人，是由於我們前世所累積的善業。
剛才我解釋了什麼才是佛教的戒律，如果你們覺得理解起來很困難的話，那我就拿我們世俗生活里的事情舉個例子吧。如果你很快樂，自然就很迷人，有吸引力。如果你不快樂，就沒有吸引力。如果你內心平和，不一定非得是佛教徒，而是你對生活很有理解、很有經驗，那你就會很有吸引力。如果你沒有關於生活的經驗，沒有某種清明，那麼無論你怎麼努力讓自己看起來有吸引力，也做不到。你就只是個空罐子而已。
佛教的戒律也像是這樣。當我們在此生找到很好的平衡，來世也會有連鎖反應。從更為長遠的視角來看，就類似如此。
སྐབས་འདིར་ཆོས་ལ་འབད་པར་བྱ་སྙམ་དུ་བསྒོམ། དམིགས་སྐོར་གསུམ་པའོ།།
比如，你可能會在路上遇到一些人，他們身穿漂亮的衣服，各種打扮都讓他們看起來很迷人。你會想：「喔，這個人真迷人。」可是當他們一開口講話，你就不想聽了。有點像是這樣的情況。有些人看起來很有吸引力，他們穿著打扮得非常好，看起來樣樣都很成功。但是他們一開口講話時，你恨不得封住自己的耳朵。這只是我們狹隘的理解。而如果你具備心性品質，則會自然而然地散髮出一種自然美。戒律，楚欽，正確的行為，正確的戒律，覺知，都與此類似，只不過含義更為廣大。
དམིགས་སྐོར་གསུམ་པའོ།།
以上就是第三輪禪修的內容。
འདིར་ཁ་ཅིག་དཔེའི་སྒོ་ནས་རྙེད་དཀའ་བ་ཞེས་ཟེར་ཞིང་དེ་ལྟར་གྲགས་པ་ནི་དཀོན་པའི་དཔེ་བསྟན་པ་ཙམ་ཡིན་པས་དམིགས་སྐོར་ལོགས་པ་མི་དགོས་སོ། ཡང་སྔོན་འགྲོ་དང་རྗེས་ལྟར་ལས་གོང་དུ་བཤད་པའི་རྒྱུ་མཚན་རྣམས་དྲན་པར་བྱས་ནས། དེ་ལྟར་ཤིན་ཏུ་རྙེད་དཀའ་བའི་མི་ལུས་འདི་ལན་གཅིག་ཐོབ་པའི་སྐབས་འདིར་དོན་ཆེན་པོ་ཞིག་སྒྲུབ་དགོས་པར་འདུག། སྐྱེ་བ་ནས་སྐྱེ་བར་འཁོར་བའི་བདེ་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་འདོད་ན་ཡང་མི་ལུས་འདི་ལ་བརྟེན་ནས་འབད་མེད་དུ་སྒྲུབ་ནུས། འཁོར་བ་ལས་ཐར་པའི་ཉན་རང་གི་བྱང་ཆུབ་སྒྲུབ་ན་ཡང་ད་རེས་དཀའ་ཚེགས་ཙམ་མེད། བླ་ན་མེད་པ་བྱང་ཆུབ་སྒྲུབ་པར་འདོད་ཀྱང་ད་རེས་ཀྱི་སྐབས་འདིར་བྱེད་སླ་བསྒྲུབ་སླ་བ་ཡིན་ལ། མི་ལུས་འདི་འདྲ་བ་ཞིག་མ་ཐོབ་ན། ཐར་པ་དང་སངས་རྒྱས་ལྟ་ཅི་སྨོས། འཁོར་བའི་བདེ་སྐྱིད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་གཅིག་ཀྱང་སྒྲུབ་མི་ཤེས་པས་ད་རེས་རང་མི་ལུས་ལ་སྙིང་པོ་ལེན་དགོས་སྙམ་དུ་བསྒོམ།
接下來，第四輪禪修，是關於盡可能讓我們的人生有意義。要過一個有意義的人生，你需要在心上有覺知。很簡單。你不可能通過模仿別人的人生而讓你的人生有意義。你需要對自心有覺知，才能讓自己的人生有意義。所以這裡講到：「我要讓自己的人生有意義，在精神層面實現證悟、達成佛果。因此，我不能讓自己被任何障礙卡住。我已具足各種幸運的環境與條件。我必須運用這些有利的條件，實現自己的進步。我必須真正讓此生有意義。」
དེ་བཞིན་དུ་གལ་ཏེ་མི་ལུས་ལན་གཅིག་ཐོབ་པ་འདི་དོན་མེད་དུ་སོང་ན་ཤིན་ཏུ་གལ་ཀ་ཆེ།
如果我們虛度此生，浪費掉這麼幸運的環境，那真是太可惜了。
ཇི་སྐད་དུ། སྤྱོད་འཇུག་ལས། འདི་འདྲའི་དལ་བ་རྙེད་ནས་ནི། བདག་གི་དགེ་གོམས་མ་བྱས་ན། འདི་ལས་བསླུས་པ་གཞན་མེད་དེ། འདི་ལས་རྨོངས་པའང་གཞན་མེད་དོ། །
如果你不以恰當而真誠的方式運用此生，讓此生有意義，那真是沒有比這更沒意義的事了。
ཅེས་གསུངས་པ་ལྟར་རང་གིས་རང་ཉིད་ལ་བསླུས་ཚབས་ཆེ།
如果你不以真誠的方式運用此生，你就像是在愚弄自己而已。
རིན་པོ་ཆེའི་གླིང་དུ་ཕྱིན་ནས་སྟོང་ལྡོག་བྱས་པ་དང་འདྲ།
就好似是，你到了一個遍地珍寶的島，卻空手而歸。
རིན་པོ་ཆེའི་གླིང་དུ་ཕྱིན་ནས་སྟོང་ལྡོག་བྱས་པ་དང་འདྲ། འདོད་དོན་ཁྱད་པར་ཅན་གང་བསྒྲུབ་ཀྱང་འགྲུབ་ཏུ་རུང་བའི་རྟེན་ཁྱད་པར་ཅན་ལན་གཅིག་ཐོབ་པ་ལ་བྱ་བ་གང་ཡང་མ་བྱས་པར་དོན་མེད་དུ་ཐལ་འགྲོ་བ་འདི་རང་སྐྱོན་ཆེ་བ་འདུག། སྔར་དེ་ཙམ་ཞིག་དོན་མེད་དུ་སོང༑ ད་ནི་ཉི་མ་དེ་རིང་ནས་བརྩམས་ཏེ་དོན་མེད་དུ་མ་ལུས་པར་ཆོས་ལ་འབད་དགོས་སྙམ་དུ་ཡང་ཡང་བསམ་པའོ། །
在過去，很多幸運的條件，從我的指縫中白白溜過。所以，這一生，從此時此刻開始，我必須要牢牢把握機會，好好修持佛法。
ཡང་ཚེ་འདིའི་བདེ་སྐྱིད་དང་བྱ་བྱེད་རྣམས་བློས་མི་ཐོངས་སྙམ་ན། འཇིག་རྟེན་ན་ཡང་ཕུགས་སྐྱིད་ཡུན་རིང་བ་གཅིག་ཡོད་ན། འཕྲལ་ཞག་འགའ་ཟླ་ཤས་སོས་དལ་བའི་བདེ་བ་ལ་མི་ལྟ་བར་ཕུགས་ཀྱི་དེ་སྒྲུབ་པ་ལ་འབད་རྩོལ་བྱེད་དགོས་པ་ལྟར་སྐྱེ་བ་གཏན་གྱི་བདེ་སྐྱིད་སྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་ཚེ་འདིའི་བྱ་བ་ལ་མ་ཆགས་པར་ཆོས་ཀྱི་བྱ་བ་ལ་འབད་དགོས་སྙམ་དུ་བསམ་པའོ། །
如果你覺得世俗生活對你很有吸引力，你就要試著去思維、去理解，你正在朝著遠比當前這一生更為重要的道路前進。
དེ་དག་གིས་ནི། དལ་འབྱོར་འདི་ནི་རྙེད་པ་ཤིན་ཏུ་དཀའ། །སྐྱེས་བུའི་དོན་གྲུབ་ཐོབ་པར་གྱུར་པ་ལ། གལ་ཏེ་འདི་ལ་ཕན་པ་མ་བསྒྲུབས་ན། །ཕྱིས་སུ་ཡང་དག་འབྱོར་པར་ག་ལ་འགྱུར། །
精神修道的次第，第一步就是認識到人身寶貴，人身難得，我必須好好運用此生。
ཅེས་པ་ལྟར་མི་ལུས་རྙེད་དཀའ་ཞིང་རྙེད་པ་དོན་དང་ལྡན་པར་བསམ་པ་ཡིན་དེ། དམིགས་སྐོར་བཞི་པའོ། །
以上是第四輪禪修。
現在我會念誦下一輪禪修的內容。然後我們就進入問答環節。
གཉིས་པ་འཆི་བ་མི་རྟག་པ་བསམ་པ་ལ་གསུམ་གྱི་དང་པོ། །ངེས་པར་མྱུར་དུ་འཆི་བ་བསམ་པ་ནི། མདོ་ལས། བྱུང་དང་འབྱུང་བར་གྱུར་པ་ཇི་སྙེད་པ། །ཀུན་གྱིས་ལུས་འདི་བཏང་ནས་འགྲོ་བ་དང་། དེ་ཀུན་འཇིག་པར་མཁས་པས་རྟོགས་བགྱི་སྟེ། །ཆོས་ལ་གནས་བགྱི་ངེས་པར་སྤྱད་པ་སྤྱོད༑ ཅེས་གསུངས་པ་ལྟར་གནས་གང་དུ་གནས་ཀྱང་འཆི་བ་ལས་མ་འདས༑ གྲོགས་སུ་དང་འགྲོགས་ཀྱང་འཆི་བ་ལས་མ་འདས། ས་སྟེང་གི་འགྲོ་བ་སྔར་བྱུང་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཤི། །ད་གཟོད་འབྱུང་འགྱུར་ཐམས་ཅད་ཀྱང་འཆི། ད་ལྟ་དངོས་སུ་ཡོད་པ་འདི་ཐམས་ཅད་ཀྱང་འཆི་བ་ལས་གྲོལ་བ་སུ་ཡང་མེད། རང་རེ་བཙས་ནས་ཉི་མ་དེ་རིང་ཡན་ཆད་དུ་རང་དང་ཉེ་བ་ཡང་ཇི་ཙམ་ཞིག་ཤི། བར་མ་དང་དགྲ་ཡང་ཇི་ཙམ་ཞིག་ཤི།
現在，當前這一品講的是思維生死無常。首先就是，一切都難逃一死。
གནས་གང་དུ་གནས་ཀྱང་འཆི་བ་ལས་མ་འདས༑
沒人可以逃過死亡。
གྲོགས་སུ་དང་འགྲོགས་ཀྱང་འཆི་བ་ལས་མ་འདས།
我們的朋友的朋友，朋友的朋友，很多人都已經過世了。
ས་སྟེང་གི་འགྲོ་བ་སྔར་བྱུང་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཤི། །ད་གཟོད་འབྱུང་འགྱུར་ཐམས་ཅད་ཀྱང་འཆི།
想想這個吧。法本這裡寫到，在人類歷史上，過去曾行走在這星球上的每個人，都已經過世了。
ད་ལྟ་དངོས་སུ་ཡོད་པ་འདི་ཐམས་ཅད་ཀྱང་འཆི་བ་ལས་གྲོལ་བ་སུ་ཡང་མེད། རང་རེ་བཙས་ནས་ཉི་མ་དེ་རིང་ཡན་ཆད་དུ་རང་དང་ཉེ་བ་ཡང་ཇི་ཙམ་ཞིག་ཤི།
此刻活著的每一個生命，也終將死去。因此，從這一刻起，我必須盡可能地真正地讓生命有意義。
在這裡，我必須告訴你一些事，因為這個話題聽起來實在太令人沮喪了。 一切有生必則有死。你的朋友，你的家人，你的親友，你的丈夫……無一例外都終將死亡。這實在太令人沮喪了。這樣的感受，我完全知曉並理解。
因此，首先，你必須要再三練習，一再又一再地練習。此後，隨著時間的推移，這些內容的理解才會真正地映入你的心裡。
因此，不要試圖假裝認同那些你尚且無法完全理解的內容。 假裝理解會更有害，還不如承認自己暫時不能理解。如果你無法理解、或暫時不想去理解，就不要迫使自己去認同、去接受，否則就如同在自我欺騙。只要你能從剛才所講的其中一個要點開始，就已經很好了。
你可以從思維生命的珍貴開始，對嗎？或者從思維生命無常開始。或者思維苦與輪回的實相。或者思維業力因果。
所以你不必一下子接受全部四個要點。我們可以先只從其中一個開始嘗試著去接受。你只需繼續你的修持，不要抱有宗派主義的態度，那麼隨著時間的推移，你自然而然就會理解其餘的三個要點。因為它們終究是相互關聯的。
所以，你不必強迫自己，假裝接受那些你不能完全理解的內容。慢慢來，但也不要拖得太久。按你自己的節奏來，但不要拖得太久。
བར་མ་དང་དགྲ་ཡང་ཇི་ཙམ་ཞིག་ཤི། དེ་རྣམས་ཤི་སྟེ་བདག་ལ་སྡོད་པའི་གདིང་ཡོད་པའང་མིན། སྤྱིར་འཆི་བ་ལས་འོས་མི་འདུག །དགོས་སུ་ཚེ་ལ་སྣོན་ཁ་རྒྱག་མཁན་ནི་མེད། དུས་སྐད་ཅིག་ཀྱང་སྡོད་ས་མེད་པར་ཚེའི་སྟེང་ནས་འབྲིད་པ་ཡིན་པས་སྐད་ཅིག་རེ་རེ་སོང་ནས་འཆི་བ་ལ་ཇེ་ཉེ།
每一刻，我們都在趨近死亡。
ཞག་རེ་ཞག་རེ་སོང་ནས་དེ་བས་ཉེ་རུ་སོང་། ཟླ་བ་རེ་རེ་སོང་གིན་ལྟག་པར་ཉེ་རུ་སོང་། ལོ་གཅིག་གཅིག་སོང་གིན་ལྷག་པར་ཉེ་རུ་སོང་། དེ་བས་ན་མྱུར་དུ་འཆི་བ་ཡིན། བདག་ཆོས་ཉམས་སུ་ལེན་དགོས་ན། ད་རུང་རྒས་པ་ལ་ནི་མ་ཐུག་རིམ་པར་བྱས་པས་ཆོག་སྙམ་ན། །ཚེ་ཐུང་འདི་ལ་དེ་འདྲའི་ལོང་ཡོད་བྱེད་མི་ཉན་པར་འདུག །དཔེར་ན་ལོ་དྲུག་ཅུ་ལ་གཞོན་པའི་དུས་སུ་ནི་ཆོས་མ་བྱུང་བར་ཡར་འདས༑ རྒས་ནས་ནི་ཆོས་བྱེད་བློ་བྱས་ཀྱང་ལུས་སེམས་ཀྱི་སྟོབས་ཟད་པས་བོགས་སྐྱེད་མི་འབྱུང་། དེའི་ལྷག་མའི་ཕྱེད་ནི་གཉིད་ཀྱིས་འདས། གཞན་ཡང་ལྟོ་རྒྱབ་ཀྱི་ཕྱིར་དང་། འགྲོ་འདུག་དང་གཡེང་བ་སོགས་དོན་མེད་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་དབང་དུའགྲོ་བས་འདུན་པ་དང་བརྩོན་འགྲུས་ཆེ་བ་གཅིག་གི་དབང་དུ་་བྱས་ཀྱང་ཆོས་རང་ཉམས་ལེན་བྱས་པའི་ཚད་ལ་ཡུན་རིང་མི་ཡོང་བ་འདུག །དམ་པ་རྣམས་ཀྱི་དུས་ཇི་སྙེད་ཅིག་འབད་པ་བྱས་ཏེ་རྟོགས་པའི་ཆོས་དེ་བདག་གིས་མྱུར་དུ་རྟོགས་དགོས་ན། ཚེ་ཐུང་འདི་ལ་ཆོས་ལ་ཕྱི་འགྱངས་དང་། ལེ་ལོ་དང་བར་སྐབས་སུ་བཤོལ་བའི་ཐབས་ཡེ་མི་འདུག་སྙམ་དུ་བསམ་དགོས། དེ་ལྟར་རྒྱུ་མཚན་བསམ་ནས་ཡང་ཡང་སྒོམ་པ་གལ་ཆེ། དམིགས་སྐོར་ལྔ་པའོ།།
基本上，第五輪禪修是在告訴你，生命無常，既珍貴又脆弱。不論你抗拒還是接受，死亡注定會到來。因此，我必須有韌性、有勇氣，持續推進精神的修持，而不是逃避現實。
དེ་ལྟར་རྒྱུ་མཚན་བསམ་ནས་ཡང་ཡང་སྒོམ་པ་གལ་ཆེ། དམིགས་སྐོར་ལྔ་པའོ།།
這就是第五輪禪修的內容。
好，我們暫時講到這裡，第463頁。所以請所有法友們記住這個頁碼，我們這次就講到第463頁。
正如我之前所說，這是個非常美的法教，有很多細緻入微的指導，而且最後會有關於心性本然的講授。我認為這部法教對初學者或資深的修行者都會很有幫助。
卡盧仁波切
虛幻道次第系列課程 第三節 連載（3）
2021年11月5日
Comments are closed.